ÖZEL HABER: SUMRU AYDIN

Hangi ilaçları doktora gitmeden kullanabiliriz?

Ateş ve ağrı için doktora gitmeden ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaç, hafif bulantı için bulantı giderici ilaç, öksürük için öksürük şurubu (Balgam sökücü değil!) kullanılabilir. Ancak, çok yüksek ateş (39-40 C gibi) kusma, 1 günden fazla süren ishal, her türlü kanama, geçmeyen baş ağrıları, idrar ve dışkılama anormallikleri, ciltte ve gözlerde renk değişiklikleri (Sarılık habercisi) 3 günden fazla süren her türlü yakınmada mutlaka doktora danışılmalıdır. Bu konuda aile hekimlerimiz en iyi danışmanımız olacaktır. Burada yapılacak tarama testleri ile sizi uygun branş hekimine yönlendirme olanağı bulunmuş olur.

Yanlış antibiyotik kullanımı ne tür sorunlara yol açabilir?

Gereksiz ya da yanlış antibiyotik kullanımının toplumun tümünü ilgilendiren bir halk sağlığı sorunudur. Yerinde olmayan antibiyotik kullanımı mikroorganizmalarda giderek artan antibakteriyel dirence, tedavi başarısızlıklarına, yan etki sıklığı ve tedavi maliyetlerinin artışına yol açar.

Antibiyotiklerin kalitesiz kullanımı sadece hastaların değil aynı zamanda çevrenin mikrobiyolojik yapısındaki dengenin değişmesine neden olur. Çoğu zaman uygunsuz kullanılan antibiyotiklerin ekolojik etkileri unutulmaktadır. Yanlış kullanılan ağrı kesici sadece o hastaya zarar verdiği halde antibiyotiklerin kalitesiz kullanımı sonradan başkalarını enfekte edebilecek dirençli hastalıkların oluşmasına yol açabilir.

Antibiyotiklerin kullanımı keyfi uygulamalardan uzak belli kurallara oturtulmalıdır. Antibiyotikler ne kadar uygunsuz ve çok kullanılırsa o kadar çabuk kaybedilen ilaçlardır. İlaç sanayisinde son yıllarda yeni çıkan antibiyotiklerin sayısı azalmıştır. Yeni moleküllerin üzerinde az çalışma yapılmaktadır. İlaç maliyetlerini azaltmak için daha çok eski antibiyotiklerin ana mololekülü üzerinden ilaçlar geliştirilmeye çalışılmaktadır. Uygunsuz kullanımlar sonucunda yeni geliştirilen antibiyotikler kullanılmaz hale gelmektedir. İlaç molekülünün piyasaya sürülmesi 10-20 yıllık araştırma geliştirme döneminden sonra olmaktadır. Bu da elimizdeki antibiyotikleri kaliteli kullanmanın önemini göstermektedir.

Antibiyotikleri en çok üst solunum yolu enfeksiyonlarında yanlış kullanıyoruz!

Özellikle hastanın doktora gitmeden eczaneden antibiyotiği temin edebilmesi bu yanlışın sürdürülebilir bir yanlış olmasına da neden olur. Virüslerin neden olduğu üst solunum yolu enfeksiyonlarından en sık görülen nezle ve grip gibi ateşli hastalıklarda hemen antibiyotik alınması yaygın olarak görülse de kesinlikle yanlıştır. Antibiyotikler ateş düşürücü değildir. Hastalık uygun antibiyotikle tedavi edildiği zaman, diğer belirtilerle birlikte ateş de düşer.

Antibiyotikler bakterilere karşı etkilidir, virüslere etki etmezler. Bu nedenle iyileşme sürecini kısaltma, virüslerin diğer insanlara yayılmasını engelleme gibi bir özellikleri yoktur. Aksine; antibiyotik direncine, vücut hücrelerinin ölmesine, bağışıklığın azalmasına ve antibiyotiğin yan etkilerine maruz kalarak iyileşme sürecinin uzamasına neden olur. Antibiyotik gerçekten gerekli olduğunda artık işe yaramaz.

Akılcı antibiyotik kullanımı için neler yapabilir?

  • Doktor tarafından, hastada tespit edilen enfeksiyon hastalığına sebep olan bakteriye göre en etkin antibiyotiğin seçilmesi,

  • Doktor reçetesi olmadan antibiyotik kullanılmaması,

  • Viral enfeksiyonlarda antibiyotik alınmaması,

  • Doktorun belirlediği süre ve dozda antibiyotik kullanılması,

  • Belirtiler geçince tedaviye son verilmemesi (uygun doz ve sürede alınmazsa bakteri yeniden üreyebilir, hastalık tekrarlayabilir ve antibiyotik direncine sebep olur),

  • Gebelerde ve emziren annelerde bebeğe zarar vermeyecek antibiyotiklerin seçimine dikkat edilmesi, bu tür hastaların, doktorlarını durumları hakkında uyarmaları,

  • Altta yatan kronik hastalıkları olan kişilerde uygun antibiyotik seçimine dikkat edilmesi gerekir.