SUMRU AYDIN


Sıklıkla kafein içeren kahve ve sodalar, alkol, baharatlı yiyecekler, asidik yiyecekler ve içecekler, suni tatlandırıcılar bu tip etkilere sahiptir. Avrasya Hospital Üroloji Uzmanı Op. Dr. Orkunt Özkaptan, böyle durumlarda bu gıdaların azaltılmasının ya da tamamen kesilmesinin denenmesi ve olumsuz etkisinin olup olmadığının anlaşılması önerdiklerini söylüyor. Ve bu hafta size 40 yaş üstü kadınlarda görülen idrar kaçırma hastalığında tedavi yöntemlerini anlatıyor. İdrar kaçırmanın yaşlılık belirtisi değil, bir hastalık olduğunu bilerek eğer şikayetleriniz varsa en kısa zamanda bir üroloji doktoruna başvurmanızı tavsiye ediyoruz. Herkese iyi haftalar diliyorum.
Mesane eğitimi nedir?
Sık sık idrara sıkışmak hayat kalitesini olumsuz yönde çok etkileyen bir durumdur. Mesane eğitimi ile amaçlanan idrarı daha çok depolamak ve tuvalete gidiş sıklıklarını azaltmaktır. Mesane eğitimi iki bölümden oluşur. Bunlardan ilki tuvalete önceden hesaplanmış belirli zaman aralıklarında gitmek,Diğeri ise ani sıkışmaları engelleyecek stratejiler geliştirmektir.
Kabızlığın engellenmesi idrar kaçırmayı etkiler mi?
Kabızlık ani idrara sıkışmayı sık tuvalete gitmeyi arttıran olumsuz bir tablodur. Rektumda dışkının vermiş olduğu dolgunluk hissi hemen rektumun ön tarafında yer alan mesanede de benzer hisler meydana getirebilir. Mesanenin az bir miktarda idrarla dolmasına rağmen çok fazla idrarla doluymuş gibi bir his meydana gelmesine neden olabilir. Bu durumda hasta mesaneyi sık sık boşaltma isteği ile karşı karşıya kalır. Yiyeceklerimizdeki lifli gıdaların oranını arttırmak (günde 20-30 gr. kadar lifli gıda alımı) kabızlığı önler. Her kişinin kendine daha iyi gelen yumuşatıcı gıdayı bulması ve bunları diyette alarak kabızlığı önlemesi önerilir.
İdrar kaçırmada ilaç tedavisi yeterli midir?
Bazı insanlarda önleyici yöntemler yeterli olmamakta ve idrar kaçırmanın tedavisi için ilaç kullanımı gerekmektedir. İlaçların başarısını arttırmak için mesane eğitimini yapmak çok önemlidir. Hasta ilaç kullanımı ile beraber mesane eğitimine de dikkat ederse başarı oranları artmaktadır.
İlaç kullanımı bazı hastalarda geçici bir süre olur. Hasta semptomlardaki düzelmeden sonra ilaçları bırakabilir ancak çoğunlukla hastalar çok daha uzun süreler hatta bazen ömür boyu ilaçlar kullanmak zorunda kalabiliyor.

Botox idrar kaçırma tedavisinde ne kadar etkili?
Botulinum toxin A (Botox) bir bakteri tarafından üretilen ve kasları felce uğratma özelliği olan bir toksindir. Mesane kaslarının istemsiz kasılmaları sonucu oluşan aşırı aktif mesane ve sıkışma tipi idrar kaçırma hastalığında kullanılabilir. Mesane kaslarına botox enjekte edilerek istemsiz kasılmalar azaltılmaya çalışılmaktadır. Birçok ciddi ve kontrollü tıbbi çalışmalarda idrar kaçırma sıklığının azaldığı rapor edilmiştir.
Botoxun haddinden fazla uygulandığı durumlarda mesanenin kasılması ve boşalma fonksiyonu üzerinde olumsuz etki yapabileceği düşünülmektedir. Böyle bir durum geliştiğinde temiz aralıklı kateterizasyon (TAK) adı verilen hastanın kendi kendine sonda uygulayarak mesanesini bir tüp vasıtasıyla boşaltmasının gerektiği durum oluşabilir.
Botoxun en eleştiriye açık yanı etkileri geçici olmasıdır. Toksin vücutta yavaş yavaş kayboldukça felç olan kasların işlevi geri dönecek ve mesane tekrar istemsiz çalışmaya başlayacaktır. Genel olarak 3-6 ay kadar süre sonra botoxun etkilerinin kaybolduğu düşünülmektedir.
İdrar kaçırma tedavisine botoxun yeri ve faydası olup olmadığı hâlen tartışmalıdır.
Diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen ve çok şiddetli şikayetleri olan hastalarda botoxun denenmesi öneriliyor. Ancak etkilerinin geçici olması nedeniyle rutin kullanımda kabul edilmiş değildir.

Elektrik Stimülasyonu (Elektrikle uyarılma) nedir?
Sıkışma tipi idrar kaçırma tedavisinde birkaç tip elektrik stimülatör cihazı mevcuttur. Bunlar içinde ameliyatsız şekilde basit uygulanan cihazlar olabildiği gibi cerrahi yöntemle cilt altına yerleştirilen cihazlarda bulunmaktadır.
Kegel egzersizleri tedavide ilk basamaktır!
Kegel egzersizleri stres tipi idrar kaçırmada ilk uygulanması gereken tedavi yöntemidir. Bu tedaviler sayesinde pelvik taban güçlendirilerek idrar kaçırma önlenmeye çalışılır. Ayrıca bu egzersizler sayesinde sıkışma tipi idrar kaçırmaya neden olan ani idrar sıkışmaları oluştuğunda egzersizlerin yapılması bu ani sıkışmaların önlenmesinde yardımcı olmaktadır.
Cerrahi tedavi yöntemi ne kadar başarılı?
Stres tipi idrar kaçırmada en başarılı tedavi yöntemi cerrahi tedavilerdir. Yaşa bağlı olmaksızın %90-95 civarında başarı oranı bildirilmektedir. Genel olarak çocuk doğurma ihtimali olan bir kadınlara cerrahi tedavi önermiyoruz. Özellikle vajinal doğumların, yapılan cerrahi üzerinde olumsuz etkisinin olacağı ve hastalığın tekrar etmesine neden olabileceği düşünülür.
Ancak sadece normal vajinal doğum değil, hamilelik de pelvik taban üzerinde olumsuz etkilere neden olarak cerrahi başarıyı olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden hamilelik planlamayan hastalarda cerrahi uygulanması önerilmektedir